11تا از بهترین زبان های برنامه نویسی و ترتیب یادگیری آن ها

بهترین زبان های برنامه نویسی چگونه کار می کنند؟

با یک مثال ساده میتوان شیوه کار زبان های برنامه نویسی را توضیح داد. فرض کنید شخصی در یک کارگاه کار می کند، صاحب کارگاه یک برنامه منظم و تعریف شده در اختیارش قرار می دهد و او هر روز همان گونه که برایش تعریف شده، به طور دقیق و با رعایت ترتیب اجرای کارها، آن برنامه را اجرا می کند. برنامه نویس دقیقا همان صاحب کارگاه است که توسط زبان های برنامه نویسی یک سری دستورات را به ماشین یا کامپیوتر می‌دهد، کامپیوتر هم در نقش کسی است که در کارگاه کار می کند؛ پس دستورات داده شده را با الگوریتم های منظم و دقیق به اجرا درمی آورد.

برای برنامه نویس شدن شما نیاز دارید با الگوریتم ها و قواعد نگارشی (syntax) یکی از زبان های برنامه نویسی آشنا باشید تا بتوانید با کامپیوتر ارتباط برقرار کنید و دستورات و عملیات های مورد نیازتان را به کامپیوتر بفهمانید تا به درستی اجرا کند. جالب است بدانید که هیچ یک از زبان های برنامه نویسی، زبان کامپیوتر نیستند. زبان کامپیوتر صفر و یک است. شما به هر یک از زبان های برنامه نویسی که مسلط باشید، کدهای آن را در محیط های خاصی به نام کامپایلر می‌نویسید، کامپایلرها نرم افزارهایی هستند که کدهای یک زبان برنامه نویسی را به زبان کامپیوتر تبدیل می کند تا برای کامپیوتر قابل فهم باشد تا بتواند آن را اجرا کند.

بهترین زبان های برنامه نویسی و ترتیب یادگیری آن ها

در ادامه با 10 زبان برنامه نویسی و 1 زبان نشانه گزاری آشناه خواهید شد که عبارتند از:

1. پایتون (Python)

2. زبان های برنامه نویسی c / c++

3. جاوا (java)، غول شی‌گرایی

4. پی اچ پی (PHP)

5. جاوا اسکریپت (JavaScript)

6. زبان برنامه نویسی R

7. کاتلین (Kotlin)

8. زبان برنامه نویسی go

9. زبان برنامه نویسی Swift

10. زبان برنامه نویسی متلب

11. HTML / CSS

بازارکار و درآمد رشته نرم افزار چگونه است؟ در مقاله رشته نرم افزار بخوانید.

پایتون (Python)

پایتون یکی از پر کاربردترین زبان های برنامه نویسی در جهان است. پایتون یک زبان همه منظوره(General-Purpose Language) به حساب می آید. توسعه و ساخت این زبان طوری نبوده که فقط مختص فعالیت خاصی باشد، به بیانی دیگر از پایتون برای هر کاری میتوان استفاده کرد. کارهایی از قبیل تحلیل داده (Data Analysis)، علم داده (Data Science)، طراحی وب سایت (البته در قسمت بک‌اند، با فریم‌ورک هایی مانند Dgango)، ساخت اپلیکیشین موبایل (با فریم‌ورک Kivy)، یادگیری ماشین (Machine Learning)، تست نفوذ، هک و امنیت، داده کاوی (Big Data) و ساخت بازی های رایانه‌ای مواردی است که در آن ها از پایتون استفاده می شود.
برای برنامه نویس شدن، یکی از گزینه هایی که در امر یادگیری میتواند برای شما بسیار آسان باشد، پایتون است. در ترتیب یادگیری زبان ها، میتوانید برنامه نویسی را با پایتون آغاز کنید.

زبان های برنامه نویسی سی و سی پلاس پلاس (C , C++)

c++ یک زبان برنامه نویسی است که از توسعه زبان c متولد شده. از زبان c بیشتر برای برنامه های سیستم عامل ها استفاده می‌شود. اما زبان c++ معمولا در برنامه های سطح بالا کاربرد بیشتری دارد، مانند بازی ها. البته زبان c++ برای طراحی و ساخت برنامه های کاربردی و وب‌سایت هم قابل استفاده است. هر قابلیتی که در زبان برنامه نویسی c وجود دارد را c++ نیز در خود جای داده، به علاوه اینکه این زبان شی گرا نیز هست. شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید برنامه هایی مثل فوتوشاپ ((photoshop، مرورگر فایرفاکس و وبسایت های گوگل و مایکروسافت با زبان c++ توسعه یافته اند.

زبان برنامه نویسی جاوا (java)، غول شی گرایی

در دهه 90 میلادی جیمز گاسلینگ و همکارانش برای رفع دشواری های زبان c++ چاره‌ای اندیشیدند تا زبانی را توسعه دهند که علاوه بر قابلیت هایی که c++ دارد، سادگی را نیز به همراه داشته باشد تا برنامه نویس رضایت بیشتری از آن داشته باشد. شعار زبان برنامه نویسی جاوا این است که "یک بار بنویس، همه جا اجرا کن"، در واقع برنامه نویس این امکان را دارد که به وسیله‌ ماشین مجازی جاوا، برنامه‌ای که نوشته را در پلتفرم های مختلف اجرا کنید. این امر از دلایل مهم محبوبیت جاوا است که باعث شده به عنوان یک زبان چند سکویی (Cross Platform) مطرح باشد.

جاوا یکی از مهم ترین زبان های شی گرا(Object-oriented languages) است. یک زبان کاملا کلاس محور (Class Base) است که برنامه نویس در کدنویسی هایش دائم از کلاس ها استفاده می‌کند. لازم به ذکر است که نباید زبان جاوا (Java) را با جاوا اسکریپت (JavaScript) اشتباه گرفت. ارتباط جاوا و جاوا اسکریپت مانند ارتباط Car (خودرو) و Carpet (قالیچه) است. همان طور که این دو لغت و مفهوم هیچ ربطی بهم ندارند، جاوا و جاوا اسکریپت نیز با هم نقطه مشترکی نداشته و دو زبان کاملا مجزا از هم می‌باشند.

زبان برنامه نویسی جاوا (java) ابتدا Oak نام گرفت که به معنای بلوط بود. دلیل اش درخت بلوطی بود که کنار دفتر آقای گاسلینگ قرار داشت. بعد ها تصمیم گرفته شد نام مناسب تری برای این زبان برنامه نویسی انتخاب شود. برای این امر جلسه ای در در کافی شاپ برگزار شد و پس از ساعت ها گفت و گو تصمیم بر این شد تا ابتدای نام هر چهار نفری که عضو تیم بودند را برای نام گذاری انتخاب کنند. James Goslin ، Arthur، Van Hoff و Andy Bechtolsheim نام هایی است که ابتدای اسم هایشان لغت Java را تشکیل داده.

زبان برنامه نویسی پی اچ پی (PHP)

در ابتدا PHP مخفف عبارت Personal Home Page بوده اما اکنون مخفف بازگشتی عبارت Hypertext PreProcessor است. زبان برنامه نویسی PHP توسط مفسرها تفسیر می‌شود و نقش آن در وب‌سایت، وسیله ای برای اجرای عملیات های داینامیک یا پویا بین کاربران و وب سایت می باشد. فعالیت هایی نظیر ورود و ثبت نام در سایت، وجود پنل کاربری برای کاربران، امکان ذخیره و نگه داری اطلاعات مورد نیاز و بسیاری از عملیات هایی که روزانه همه ی ما با انواع و اقسام آن سر و کار داریم.

از عوامل قدرت و محبوبیت این زبان برنامه نویسی، می‌توان به وجود فریمورک های بسیار کارآمد و قدرتمندی مانند لاراول (Laravel) و سیمفونی (Symfony) و... اشاره کرد.

آیا جاوا اسکریپت یکی از زبان های برنامه نویسی حساب می‌شود؟

جاوا اسکریپت (JavaScript) یک زبان سمت کاربر(Client-side) است. پیش تر در بخش زبان جاوا توضیح داده شد که جاوا و جاوا اسکریپت هیچ ارتباطی به هم ندارند و دو زبان کاملا مستقل و جدا از هم هستند. جاوا اسکریپت یک زبان برنامه نویسی فرانت اند است که در ایجاد رابط کاربری از آن استفاده می‌شود. در ادامه به طور مفصل درباره تفاوت فرانت اند و بک اند توضیح داده می‌شود. در بخش فرانت‌اند، جاوا اسکریپت کاربرد های ویژه و منحصر به فردی دارد. برای مثال برنامه نویس تعیین می کند هنگامی که کاربر روی دکمه ای مشخص کلیک کرد، یک پاپ آپ (PopUp) باز شود.

برخی معتقدند جاوا اسکریپت جزء زبان های برنامه نویسی نیست. زیرا یک زبان فرانت اند است و قابلیت هایی که زبان های برنامه نویسی قدرتمند دارند را دارا نیست. امکاناتی همچون شی گرایی به صورت گسترده و کامل در جاوا اسکریپت قابل پیاده سازی نیست. از طرفی دیگر عده ای نیز به دلیل اینکه جاوا اسکریپت سینتکس(Syntax) هایی فراتر از یک زبان نشانه گذاری همچون اچ تی ام ال(html) را در خود جای داده است، آن را یک زبان برنامه نویسی می دانند. با این حال جاوا اسکریپت طرفداران زیادی در ایران و جهان دارد. از دلایل این محبوبیت میتوان به تولد فریمورک های مفید و کار راه اندازی همچون ری‌اکت (React)، انگولار (Angular) و ویو (Vue) اشاره کرد که کار برنامه نویسان فرانت اند را راحت تر و حرفه‌ای تر کرده.

زبان برنامه نویسی R

یکی از زبان های برنامه نویسی رایگان که کاربرد های متنوعی دارد، زبان R است. در سال 93 میلادی به همت رابرت جنتلمن (Robert Gentleman) و راس ایهاکا (Ross Ihaka) این زبان برنامه نویسی توسعه داده شد. دانلود این زبان برنامه نویسی رایگان است و روی همه سیستم عامل ها همچون ویندوز، مک و لینوکس قابل اجرا و برنامه نویسی است. مجموعه ای از کتابخانه ها زبان R را به وجود آورده اند، به طوری که این زبان را بیشتر برای استفاده در علم داده(Data Science) طراحی کرده اند. همچنین این زبان در زمینه هایی دیگر از جمله تحلیل داده‌ها، استنباط آماری و الگوریتم های یادگیری ماشین(machine learning) نیز کاربرد دارد.

زبان برنامه نویسی کاتلین (Kotlin)

کاتلین (Kotlin) یک زبان برنامه نویسی متن باز(open source) جدید است که معمولا برای طراحی و توسعه اپلیکیشین های اندروید از آن استفاده می شود. البته در زمینه هایی دیگر همچون فرانت اند، برنامه نویسی سمت سرور و... نیز کاربرد دارد.

کاتلین بعد از زبان جاوا به وجود آمده و روی ماشین مجازی جاوا (JMV) اجرا می‌شود. این زبان برنامه نویسی توسط تیم جت‌برینز(JrtBrains) توسعه داده شده است. اگر به برنامه نویسی موبایل علاقه دارید، زبان برنامه نویسی کاتلین میتواند گزینه مناسبی برای یادگیری باشد. سطح یادگیری این زبان آسان است و نکته جالب این است که شما با کاتلین مولتی پلتفرم می‌توانید دو خروجی داشته باشید، هم اپلیکیشین اندروید هم ios. سایت ریلم(realm) که منبع مطالب آن برنامه نویسان موبایل و زبان های برنامه نویسی مورد استفاده آنان هست. بر اساس آمار های منتشر شده از این وب‌سایت، سال 2018 را سال برنامه نویسی با زبان کاتلین معرفی کردند.

زبان برنامه نویسی go

اسم اصلی زبان برنامه نویسی گو (Go)، گولنگ (Golang) است اما با نام گو (go) شناخته شده است. این زبان توسط گوگل توسعه یافته. یادگیری این زبان خیلی سخت نیست و نسبتا راحت می توان این زبان را یاد گرفت. این زبان هنوز مانند زبان های برنامه نویسی کاربردی، بازار کار خیلی خوبی ندارد و سازمان ها و شرکت های کمی از این زبان استفاده می کنند.

زبان برنامه نویسی Swift

زبان برنامه نویسی سوئیفت (Swift)، زبانی است که برای برنامه نویسی سیستم عامل ios استفاده می‌شود. اپل برای توسعه ی MacOS, iOS, WatchOS, tvOS از زبان سوئیفت استفاده می کند. فرصت های شغلی این زبان نسبتا گسترده است اما نه به گستردگی زبان هایی همچون PHP. با این حال شما اگر برنامه نویس خوبی باشید در ایران و سایر کشور ها می‌تواندی در این فیلد کاری مشغول به کار شوید.

زبان برنامه نویسی متلب

متلب (Matlab) یکی از زبان های برنامه نویسی سطح بالا و نزدیک به زبان انسان است. برای تهیه و استفاده کردن از این زبان باید هزینه‌ای حدود 50 دلار پرداخت، زیرا متلب یک زبان برنامه نویسی متن باز نیست. البته 30 روز می‌توانید رایگان از آن استفاده کنید. از این زبان در صنایع مختلف برای تحلیل دیتا استفاده می‌شود. در واقع یکی از کاربرد های اصلی آن تحلیل داده و آمار است و بازار کار نسبتا مناسبی برای برنامه نویسان خود دارد. یکی دیگر از استفاده های این زبان، پردازش تصویر است که مثال آن بینایی در ماشین می باشد. لازم است بدانید یادگیری این زبان اندکی دشوار است.

تفاوت زبان های برنامه نویسی

اکثرا در تعریف و طبقه بندی برنامه نویسی، زبان های برنامه نویسی را به دو دسته ی زبان های برنامه نویسی سطح پایین و سطح بالا دسته بندی می کنند. اما یک دسته بندی جالبی در کتاب "راهنمای سریع مبانی کامپیوتر و برنامه نویسی به زبان c++" بیان شده که ظاهرا تعریف دقیق تری می باشد. این کتاب زبان های برنامه نویسی را به سه دسته تقسیم بندی می‌کند: زبان های سطح پایین، سطح میانی و سطح بالا.

زبان های سطح پایین (Low level languages)

نحوه نوشتاری و قواعد برخی از زبان ها به زبان ماشین نزدیکترند تا به زبان انسان، این گونه از زبان ها در دسته زبان های برنامه نویسی سطح پایین قرار می‌گیرند. عیب این زبان ها وابستگی‌شان به نوع ماشین است. به عبارت دیگر دستور العمل های آن کدهای یک پردازنده خاص است که در ماشین های گوناگون متفاوت است. از طرف دیگر، برنامه نویس برای کار با این زبان ها نیاز دارد دانش سخت افزاری داشته باشد و در کل برنامه نویسی با این زبان ها کمی دشوار است. نمونه ای از این نوع زبان های برنامه نویسی، زبان اسمبلی (assembly) می‌باشد. این زبان ها از شی گرایی پشتیبانی نمی کنند. راجع به شی گرایی در ادامه مطالب مفیدی آوردیم.

زبان های سطح میانی (Midle level languages)

زبان هایی که امکانات زبان های سطح بالا و همچنین ریزه کاری های زبان های سطح پایین را دارند، در دسته سطح میانی قرار می گیرند. مانند ++C

زبان های سطح بالا (High level language)

زبان هایی که به زبان انسان نزدیکترند تا به زبان ماشین، در رده زبان های سطح بالا هستند. زبان های سطح بالا دو مزیت دارند:

1. دستوراعمل های آن وابسته به ماشین نمی باشد
2. برای استفاده از این زبان ها نیاز به دانش سخت افزاری و دانستن زبان مبنا نیست به همین دلیل این زبان ها میتوانند مورد استفاده عموم قرار گیرند

پیشنهاد می‌شود مقاله مهارت های مورد نیاز بازار کار را مطابعه کنید.

شروع برنامه نویسی و مقدمات آن

برخلاف تصور عموم، برای برنامه نویس شدن شما نیاز ندارید به ریاضی تسلط بالایی داشته باشید. برای برنامه نویسی دانستن چهار عمل اصلی ریاضی(جمع، تفریق، ضرب و تقیسم) کافی است. برای موفقیت در برنامه نویسی لازم نیست اول به زبان انگلیسی مسلط شوید و سپس سراغ برنامه نویسی بیایید. شما بهتر برنامه نویسی را شروع کنید و کم کم طبق نیازهایی که در طول مسیر یادگیری برنامه نویسی پیدا می کنید، دایره لغات خود را گسترش دهید. در کل زبان انگلیسی در این مسیر خیلی میتواند برای شما مفید و اثربخش باشد، اما اینطور هم نیست که بدون دانستن زبان انگلیسی شما نتوانید برنامه نویس شوید.

مورد دیگری که به عنوان پیش نیازی برای برنامه نویسی مطرح می‌شود، الگوریتم است. و واقعا از اصلی ترین و مهم ترین مقدمات برنامه نویسی، توانایی درک و طراحی الگوریتم است. الگوریتم یک روش حل مسئله است که به طور مرحله به مرحله و با روش های مشخص و خاصی مسائل را حل می‌کنند به طوری که به طرزی که به جواب بهینه‌ای برسند تا مطلوب ترین جواب بدست آید. اگر درس طراحی الگوریتم گذرانده باشید، می‌دانید که در حل مسئله با الگوریتم ها، فقط رسیدن به جواب هدف نیست و روش رسیدن به جواب در طراحی الگوریتم بسیار مهم است. این موضوع را زمانی میتوان درک کرد که یک درک حداقلی از برنامه نویسی داشته باشیم. اما اگر شما درکی مقدماتی از الگوریتم داشته باشید برای برنامه نویسی کافی است. الگوریتم در حقیقت زبانی بین زبان انسان و زبان کامپیوتر است. به جز استفاده در برنامه نویسی، در کل فهم الگوریتم میتواند به پویایی و فهم استدلالی ذهن شما کمک کند.

مهارت تایپ در برنامه نویسی میتواند به سرعت کار شما کمک کند. پس بهتر است در کنار برنامه نویسی تایپ خود را به صورت اصولی و ده انگشتی تقویت کنید. این کار زمان بسیار کمی از شما می‌گیرد.
نیاز به گفتن ندارد که شما هر چقدر آشنایی بیشتری با مهارت‌های کامپیوتری و اینترنت داشته باشید بهتر میتوانید در این زمینه موفق عمل کنید.

بازار کار برنامه نویسی

خب طبیعتا برایتان سوال پیش آمده که بازار کار برنامه نویسی چگونه است؟

بازار کار برنامه نویسی در ایران نسبت به سایر رشته ها اوضاع بهتری دارد. اما اینکه بازار کار کدام زبان برنامه نویسی بهتر است به پارامتر های مختلفی بستگی دارد. بازار کار برای برنامه نویسان در حوزه های مختلف فرق می کند. برای مثال می توان گفت بازار کار برنامه نویسی وب از سایر حوزه های برنامه نویسی بهتر و گنجایش بیشتری دارد و شما راحت تر می توانید کار پیدا کنید. علاوه بر بازار کار برنامه نویسی طراحی وب سایت، فیلد های کاری دیگر هم هستند که بازار کار مناسبی دارند. اگر شما در زمینه برنامه نویسی اندروید، برنامه نویسی دسکتاپ حرفه‌ای باشید، بازار کار مناسبی برای شما وجود دارد.

حیطه های مختلف زبان های برنامه نویسی

1- برنامه نویسی موبایل: 

برای این کار ابتدا شما باید مشخص کنید برای کدام سیستم عامل قصد دارید برنامه بنویسید. سپس دنبال یادگیری زبان های برنامه نویسی‌ که برای آن پلتفرم مناسب است بروید و روی آن ها مسلط شوید. البته این نکته را نیز نباید نادیده بگیرید که نیاز آن پلتفرم یا سیستم عاملی که میخواهید برای آن برنامه نویسی کنید بیشتر باشد. برای مثال شما اگر در ایران برنامه نویس اندروید باشید بازار کار بهتری خواهید داشت تا بلک بری(Blackberry).

2- برنامه نویسی تحت ویندوز: 

شما برای ساخت نرم افزار های ویندوز باید به زبان های برنامه نویسی مخصوص این کار تسلط پیدا کنید و در محیط های ویژه‌ای کد های خود را بنویسید. زبان های برنامه نویسی مرسوم برای توسعه نرم افزار های ویندوز C# , C++ , C است.

3- برنامه نویسی وب: 

لازم به ذکر است بگویم برنامه نویسی وب سایت و طراحی وب‌سایت با هم فرق دارند. با یک مثال تفاوت این دو پوزیشن مشخص می شود. یک فیلم سینمایی را در نظر بگیرید، آنچه شما می بینید ظاهر کار است که به نمایش گذاشته شده. در حالی که عملیات های زیادی پشت صحنه انجام می‌شود که از چشم شما پنهان است ولی بسیار مهم است به طوری که اگر آن فعالیت ها انجام نشود هیج فیلمی به وجود نخواهد آمد که شما ببینید.

برای مثال فرایند فیلم نامه نویسی را شما نمی بینید اما اگر نباشد، ساخت فیلم معنایی نخواهد داشت. حالا برگردیم سراغ بحث خودمون. برای ساخت وب‌سایت دو بخش مهم وجود دارد، یکی ساخت ظاهر وب‌سایت که همان چیزی است که شما در مرورگر باز می‌کنید و در مانیتور خود تماشا می کنید. بخش دیگر عملیات هایی است که پشت این ظاهر گرافیکی انجام می‌شود. آنچه مربوط به ظاهر وب‌ سایت است را برنامه نویسان فرانت اند (Front End) کار انجام می دهند و عملیات های پشت صحنه ی وب سایت را برنامه نویسان بک اند (Back End) کار توسعه می دهند.

4- برنامه نویسی سیستم های نهفته (Embedded Systems)

همه ی ما روزانه با بسیاری از سیستم های الکترونیکی سرو کار داریم. سیستم هایی که یک یا چند کار مشخص را انجام می دهند. دستگاه هایی مانند mp3، گیرنده های تلویزیون، یخچال، مایکرو ویو، ریموت و دزدگیر ماشین، کنترل های تلویزیون و گیرنده و کولر و...، تلفن های خانگی و بسیاری از وسایل الکترونیکی دیگر، هر کدام کاری مفید را انجام می دهند. برای مثال هر کدارم از دکمه های کنترل تلویزیون یک وظیفه معین دارند. اگر بخواهید تمام کارهایی که یک کنترل تلویزیون انجام می دهد را بشمارید، تعداد این کارها محدود خواهد بود و شما نمی توانید کارهای جدیدی برای آن تعریف کنید. در حالی که برای یک کامپیوتر میتوانید کارهای جدیدی تعریف کنید و اگر بخواهید تعداد کارهایی که یک کامپیوتر انجام می‌دهد را بشمارید، احتمالا این کار غیر ممکمن خواهد بود. یک سیستم نهفته مانند کنترل تلویزیون نیاز به یک کامپیوتر ندارد و با پردازنده هایی بسیار ضعیف تر از کامپیوتر است و تنها برای پردازش چند کار محدود طراحی شده اند.
شما می‌توانید بردهای مخصوص این کار را خریداری و برنامه نویسیشان کنید و کارهای متنوع و خلاقانه ای همچون هوشمند سازی خانه ها، ساخت چراغ های چشمک زن و یا هر ایده ای را به عرصه عمل برسانید. برنامه نویسی این بردها معمولا با زبان های برنامه نویسی c , c++ است.

زبان های برنامه نویسی فرانت‌اند (Front End)

اگر شما بخواهید یک فرانت‌اند کار موفق باشید، مطلوب است که علاقه و استعداد به طراحی المان های گرافیکی و درک شهودی بالایی داشته باشید. زیرا باید ساعت ها مشغول طراحی ظاهر وب سایت باشید و المان های کلی و جزئی یک وب‌سایت را به دقت طراحی کنید. برای شروع یادگیری طراحی وب یا فرانت باید ابتدا از css , html شروع کنید. سپس به سراغ جاوا اسکریپت (Java Script) بروید و به آن مسلط شوید و در نهایت یکی از فریمورک های مطرح و مفید را یاد بگیرید.

زبان های برنامه نویسی بک اند (Back End)

برنامه نویسی سمت بک‌اند بیشتر هوش و ذهن استدلالی می‌طلبد و هرچه قدرت تحلیل و حل مسئله بیشتری داشته باشید در این بخش موفق تر خواهید بود. زیرا در واقع شما یک برنامه نویس خواهید شد نه طراح. در این بخش عملیات هایی انجام می‌شود که کاربر نمی بیند. یکی از مهم ترین کارهای این بخش اتصال و کار با بانک اطلاعات(DataBase) است. مثلا هنگامی که کاربر یک فرم را پر می کند، در قسمت بک اند سایت مشخص می شود که این اطلاعات چگونه و کجا ذخیره شوند و چه عملیاتی روی آن ها اعمال شود. برای بک‌اند کار شدن زبان های برنامه نویسی زیادی همچون Ruby , Java , Python , ASP.NET, PHP و... را می توانید بنا به علاقه و هدف خود یاد بگیرید. همچنین فریمورک های برخی از این زبان های برنامه نویسی نیز بسیار کارآمد است، فریمورک هایی همچون لاراول و سیمفونی برای PHP و جنگو برای پایتون(Python).

روش های یادگیری زبان های برنامه نویسی چیست؟

1- گذراندن دوره های برنامه نویسی

شما می‌توانید در دوره های آموزشگاه هایی که تدریس برنامه نویسی دارند، شرکت کنید و زبان های برنامه نویسی مورد علاقه خود را طبق نیاز بازار کار انتخاب کنید و یاد بگیرید.

2- دیدن ویدیو های آموزش برنامه نویسی

امروزه ویدیو های آموزشی در زمینه های مختلف از جمله برنامه نویسی، تعدادشان به شدت افزایشی است. ویدیو های رایگان فراوانی وجود دارد که شما را از خرید پکیج های گران قیمت نجات می‌دهد. میتوانید در بستر های مناسب و مفیدی همچون یوتوب (YouTube) آموزش ببینید و حتی تا سطوح حرفه‌ای پیش بروید.

3- خواندن مقالات و سایت های آموزشی

اگر شما برای یادگیری با خواندن راحت تر هستید، باید بگویم کتاب هایی که در زمینه کامپیوتر در ایران هست اکثرا منسوخ است و چند سال از دانش روز دنیا عقب هستند. اما جای نگرانی نیست، شما با استفاده از سایت هایی مثل W3Schools میتوانید از محتوا های خواندنی دسته بندی شده‌ای استفاده کنید که به ترتیب از ابتدایی ترین و مقدماتی ترین مطالب برای انواع زبان های برنامه نویسی طبقه بندی شده‌اند تا آموزش های پیشرفته. شما در این وب سایت به صورت آنلاین می‌توانید کد های آماده را تغیر دهید و نتیجه کد ها را اجرا کنید و ببنید. اگر به زبان انگلیسی اصلا تسلط ندارید میتوانید از سایت ها و مقالات ایرانی استفاده کنید. امروزه در بستر وب مقالات و آموزش های به روز و مفید فراوانی، رایگان در اختیار ما قرار گرفته.

ترتیب یادگیری زبان های برنامه نویسی

اینکه از کدام زبان های برنامه نویسی شروع کنید، در ادامه کدام زبان ها را تخصصی یاد بگیرید و ادامه دهید قطعا به هدف شما بستگی دارد. اینجا به اختصار برای چند مورد از اهداف برنامه نویسی شرح می‌دهیم که به ترتیب چه زبان هایی را باید فرا بگیرید تا به هدف خود برسید:

1- برنامه نویسی کامپیوتر(دسکتاپ): 

اگر هدفتان برنامه نویسی نرم افزار های دسکتاپ باشد، از تعداد زیادی از زبان های برنامه نویسی می‌توانید استفاده کنید. اما مرسوم ترین آنها زبان های c# , c است.

2- برنامه نویسی موبایل:

به دلیل گستردگی بازار برنامه نویسی موبایل، این هدف میتواند هدف ارزشمندی برای شما باشد. در محیط برنامه نویسی اندروید استودیو (Android Studio) میتوانید استفاده کنید و در آن کد های جاوا (Java) و سی پلاس پلاس (C++) و کاتلین (Kotlin) اعمال کنید. همچنین با فریمورکی از زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت(JavaScript) به نام ری‌اکت نیتیو(React Native) می‌توان برنامه اندروید نوشت. زبان سوئیفت نیز مناسب برای پلتفرم های اپل مانند iOS وmacOS و iPadOS است. فریمورکی از زبان برنامه نویسی c# نیز وجود دارد که برای طراحی و توسعه نرم افزار های اندروید(Anddroid) و آی او اس (iOS) کاربرد فراوان دارد. امروزه نیز زبان دارت که توسط گوگل توسعه داده می‌شود طرفداران زیادی دارد و همچنین کاربرد فراوانی هم پیدا کرده که توسط واسط کاربری فلاتر بسیار می‌تواند قدرتمند عمل کند.

3- برنامه نویسی وب: 

در مورد تفاوت برنامه نویسی وب و طراحی وب پیش از این توضیح دادیم. شما اگر به طراحی ظاهر وب‌ سایت علاقه دارید باید سراغ فرانت اند (Front End) بروید و اگر به برنامه نویسی وب سایت علاقه دارید باید سراغ بک اند (Back End) بروید. اگر بخواهید برنامه نویس فرانت شوید باید با زبان نشانه گذاری html شروع کنید. پس از این که کمی به آن مسلط شدید سراغ css بروید. و بعد آن نوبت به جاوا اسکریپت(Java Script) و فریمورک های آن می‌رسد که مختص به زمانی است که شما بخواهید فرانت اند کار قدرتمند و حرفه‌ای باشید. اگر به برنامه نویسی وب‌سایت علاقه مندید قصد دارید در پوزیشن بک‌اند مشغول کار شوید، میتوانید طبق هدف و نیاز خود به سراغ یکی از زبان های پی اچ پی (PHP)، جاوا (Java)، سی شارپ (C#)، پایتون (Python) و ویژوال بیسیک دات نت(Visual Basic.NET) بروید. برای بک اند وب سایت از این زبان های برنامه نویسی می‌توانید استفاده کنید. در ایران عموما برای بک‌اند از زبان برنامه نویسی پی اچ پی(PHP) استفاده می‌کنند.

4- زبان های مناسب بازی سازی:

اگر علاقه مند به بازی سازی هستید، باید سراغ یادگیری کار با موتور های بازی سازی بروید. معروف ترین موتور های بازی سازی معمولا با زبان های برنامه نویسی سی شارپ (#C) و سی پلاس پلاس (C++) کار می‌کنند. برای مثال موتور بازی سازی یونوتی(Unity) به کمک زبان سی شارپ(C#) و موتور آنرییل(Unreal) از کد های زبان++C استفاده میکند.

5- هوش مصنوعی: 

هوش مصنوعی از علومی است که دنیا به سرعت به سمت رشد آن و دخالت دادن آن در زندگی می‌رود. یکی از زمینه های قدرتمند و آینده دار برنامه نویسی که می‌تواند هدف شما باشد، هوش مصنوعی است. برای کار در زمینه‌ی هوش مصنوعی شما می‌توانید زبان های برنامه نویسی پایتون(Python)، C++، متلب(Matlab) و R را طبق نیاز خود فرا گیرید. هرچند که این روز ها بیشتر از هر زبانی، زبان پایتون روی بورس است و محبوبیت روز افزونی کسب کرده است.

6- علم داده(Data Science): 

علم داده در عصر کنونی که عصر اطلاعات نام دارد از مهم ترین و حیاتی ترین علوم محسوب می‌شود. پیش بینی شده شرکت هایی که دیتا محورند و داده های عظیمی دارند، ارزششان از شرکت های نفتی بیشتر شود. محبوب ترین زبان در این حیطه، پایتون(Python) است. بعد از پایتون زبان R و Java نیز در این زمینه کاربرد دارند. جاوا به دلیل اینکه زبانی همه کاره است تقریبا در هر حیطه ای میتواند مورد استفاده قرار گیرد.

پیشنهاد می‌شود مقاله نکات مهم نوشتن رزومه را مطالعه کنید.

کدام یک از زبان های برنامه نویسی مناسب من است؟!

برای انتخاب یک شغل و مهارت، اهمیت فراوانی دارد که شما به آن کار هم علاقه مند باشید هم در آن زمینه مستعد باشید. چون میخواهید سال‌ها با آن کار زندگی کنید و هر روز ساعت های فراوانی را صرف آن کنید.
پس اول باید خودتان را بسنجید و پی ببرید که به برنامه نویسی علاقه مند هستید یا خیر!
اگر علاقه مند هستید، برای اینکه بفهمید به کدام موقعیت های برنامه نویسی علاقه مند هستید باز باید خودتان را استعداد یابی کنید تا به سمت و سویی بروید که با روحیات شما سازگار است و همچنین مستعد آن باشید.
برای برنامه نویسی شدن لازم است خصوصیات زیر را تا حدودی در خودتان ببینید و بتوانید در طی مسیر آن ها را رشد دهید:

1. پذیرش شکست ها و توانا بودن در حل مشکلات و مسائل

2. به روز بودن و پیوسته به دنبال یادگیری بودن

3. توانایی انجام کار به صورت گروهی

4. آن‌تایم بودن و تحویل دادن به موقع کار ها و پروژه ها

5. استمرار ورزیدن در پیگیری مسائل پیش رو

پیشنهاد می‌شود مقاله  مصاحبه استخدامی چیست را مطالعه کنید.

حال اگر این چند ویژگی مهم را در خود می‌بینید، می‌توانید تصمیم بگیرید که در کدام بخش شروع به برنامه نویسی کنید. اگر ذهنی خلاق در زمینه داستان سازی و معما سازی دارید، بازی سازی میتواند انتخاب مناسبی برای شما باشد. البته علاوه بر توانایی و استعداد، علاقه نیز اهمیت فراوانی دارد.
اگر قدرت حل مسئله بالایی دارید و ذهن شما تحلیلی و استدلالی است و تفکر الگوریتمی شما غالب بر تفکرات احساسی و ذوق هنری شما می باشد، شما توانایی یادگیری و پیشرفت در نوشتن کد های برنامه نویسی برای اجرای عملیات های مختلف و نیز بک اند را دارید. و میتوانید در ساخت اپلیکیشن های موبایل و برنامه های کامپیوتر و بک‌اند وب سایت فعال باشید.
اما اگر قضیه برعکس باشد و شما ذهنی خلاق در مسائل هنری داشته باشید و قدرت شما در خلق و برسی جزئیات ظاهری زیاد است و ذوق هنری و احساسی شما بر ذهنیت تحلیلگر شما غلبه کرده، شما در ایجاد رابط های کاربری گرافیکی می‌توانید خیلی توانا باشید. مثلا برای طراحی وب‌سایت، بهتر است شما به سمت فرانت‌اند کار شدن بروید.
اگر انسانی هستید که به کار های فنی علاقه نشان می‌دهید و علاوه بر پشت سیستم نشستن، دوست دارید فعالیت فیزیکی مرتبط با مهارت های خود نیز انجام دهید می‌توانید به سمت برنامه نویسی سیستم های نهفته بروید و مدارات برقی بسازید و برنامه نویسی کنید که پیش‌تر راجع به آن صحبت شد. یک مثال آن خانه های هوشمند است که شما می‌توانید در آن زمینه فعالیت کنید. البته زمینه های شغلی بسیار فراوانی دارد.

بازی ها، وب‌سایت ها و اپکلیکیشن های معروف با چه زبان های برنامه نویسی نوشته شده‌اند؟

اینک به برسی تعدادی از بازی ها، وب‌سایت ها و اپلیکیشن های پرکاربرد دنیا می پردازیم تا ببینیم با چه زبان های برنامه نویسی طراحی و توسعه داده شده اند.

گوگل (Google): 

سمت کاربر یا همان فرانت‌اند گوگل با جاوا اسکریپت (JavaScript) و سمت سرور یا همان بک‌اند آن با زبان های سی (C)، سی پلاس پلاس (C++)، گو (Go)، جاوا (Java)، پایتون (Python) و پی اچ پی (PHP) ساخته شده.

فیس بوک (Facebook): 

فرانت آن با جاوا اسکریپت و بک اند آن با پی اچ پی (PHP)، پایتون (Python)، سی پلاس پلاس (C++)، جاوا (Java) و چند زبان دیگر که شهرت کمتری دارند توسعه داده شده.

ویکی پدیا (Wikipedia): 

این وب‌سایت تنها با دو زبان نوشته شده، در قسمت فرانت از جاوا اسکریپت (JavaScript) و برای بک‌اند از پی اچ پی (PHP) استفاده کرده است. بازی هایی که با زبان C++ توسعه داده شده‌اند: بازی های محبوب و معروفی همچون پابجی (PUBG)، فورت نایت (Fortnite) و دارک سولز (Dark Souls) از این زبان برنامه نویسی استفاده کرده‌اند.

اینستاگرام (instagram):

اینستاگرام از زبان برنامه نویسی پایتون (Python) و فریمورک جنگو (Django) استفاده کرده.

تلگرام (Telegram): 

تلگرام برای اپ ویندوز خود با سی شارپ (C#)، برای نسخه اندروید خود از جاوا (Java)، و برای اپلیکیشن نسخه iOS نیز از سی (C) و سوییفت (Swift) برنامه نویسی کرده است. البته تلگرام نسخه وب نیز دارد که برای آن از زبان های انگولار جی اس (AngularJS) و نود جی اس (NodeJS) بهره گرفته است.

استفاده از برنامه نویسی در هک و امنیت

بد نیست ابتدا با انواع هکر ها آشنا شوید!

هکر کلاه سفید:

این اصطلاح برای کسانی استفاده می‌شود که مهارت هک کردن را دارند اما هکر های اخلاق مداری هستند و از مهارت خود برای تست نفوذ و امنیت استفاده می کنند تا با آزمایش های شبیه سازی شده مقاومت و امنیت سیستم ها را بسنجند تا به آن اطمینان پیدا کنند.

هکر کلاه خاکستری:

هکر های کلاه خاکستری ترکیبی از فعالیت های هکر های کلاه سفید و کلاه سیاه را انجام می دهند. آن ها بدون اجازه مالکین سیستم ها، بر روی سیستم ها فعالیت می‌کنند. آن ها مشکلاتی که بر روی سیستم ها پیدا می کنند به مالکین گزارش می دهند و گاها از آن ها درخواست هزینه نیز دارند. این هکرها اهدافشان خراب کاری و آسیب زدن نیست و از آسیب پذیری ها و نقاط ضعف سیستم ها سوء استفاده نمی کنند.

هکر کلاه سیاه:

هکر های کلاه سیاه مهارت بالایی در وارد شدن به سیستم ها دارند و راه های زیادی برای دور زدن پروتکل های امنیتی می دانند. آن ها همچنین برنامه های مخرب نیز می‌نویسند تا با آن به سیستم ها دسترسی پیدا کنند یا اینکه به آن ها صدمه وارد کنند. اهداف این افراد عموما منافع مالی و شخصی، جاسوسی و به خطر انداختن امنیت سایبری سیستم ها می‌باشد. و یا ممکن است به طرز بیمارگونه ای از هک کردن و صدمه زدن لذت ببرند.

برای آشنایی بیشتری با حوزه هک و امنیت اینجا کلیک کنید.

حال سوال این است که برای هکر شدن نیاز است که مهارت های خاصی را یاد بگیریم؟ جواب این است که هک، مهارتی جدا و خارج از برنامه نویسی نیست. شما برای هکر شدن باید ابتدا برنامه نویسی را به خوبی یاد بگیرید. در واقع اگر میخواهید هکر خوب و موفقی باشید، باید اول برنامه نویس خوبی باشید.

برای حرفه ای شدن در مهارت های هک، امنیت و تست نفوذ نیاز دارید که زبان های برنامه نویسی را به خوبی یاد گرفته باشید و درک بالایی از برنامه نویسی داشته باشید و بتوانید با زبان های برنامه نویسی به خوبی کد بزنید. پس بخش عمده ای از هک هایی که انجام می شود نیاز به استفاده از زبان های برنامه نویسی دارند و اگر هدفتان هکر شدن است، ابتدا باید برنامه نویسی را فول یاد بگیرید. علاوه بر برنامه نویسی، هر چقدر ذهن خلاق و ایده ساز قوی تری داشته باشید هکر موفق تری خواهید بود، زیرا می توانید ترفند های جدید و رمزآلودتری بسازید.

پیشنهاد می‌شود مقاله پروژه دانشجویی را مطالعه کنید.

شرایط مهاجرت برنامه نویسان

در دنیای کنونی بسیاری از کسب و کار های بزرگ و کوچک به فعالیت و کسب در آمد در فضای مجازی مشغول شده اند، به همین دلیل تقاضای نیروی کار برنامه نویس دائما رو به افزایش است. بنابراین شرایط مهاجرت برنامه نویسیان خیلی بهتر از سایر مشاغل می‌باشد، به طوری که مهاجرت از طریق برنامه نویسی جزء محبوب ترین شاخه های مهاجرت کاری محسوب می‌شود. چه کشورهایی برای مهاجرت برنامه نویسیان مناسب تراند؟ کشورهایی که بهترین بازار کار برنامه نویسی را دارند عبارتند از:

• کانادا
• امریکا
• استرالیا
• آلمان
• سوئیس
• انگلیس
• هلند
• سوئد
• دانمارک
• سنگاپور
• چین

اصلا مهاجرت برنامه نویس ها خوبه یا نه؟

اینکه مهاجرت کار درستی است یا خیر، موضوع این مقاله نیست اما طبیعتا شما باید برای مهاجرت تمام ابعاد زندگی خود را بسنجید و آگاهی کامل پیدا کنید نسبت به قصدی که دارید. واضح است که تنها رونق داشتن بازار کار شما در کشور مقصد شرط لازم برای مهاجرت است اما شرط کافی نیست. چرا که قرار نیست شما در آن کشور فقط کار کنید، قرار است مدت قابل توجهی آنجا زندگی کنید. پس معیارهای مهم تری را هم باید برای خود در نظر داشته باشید.

در هر صورت شما برای مهاجرت در رشته برنامه نویسی نسبت به سایر رشته ها دردسر های کمتری خواهید داشت و طبق نیاز بازار کار برنامه نویسی کشور مقصد، زبان های برنامه نویسی مورد نیاز خود را یاد گرفته و حرفه ای شوید.

تاریخچه زبان های برنامه نویسی

جالب است بدانید دختری به نام Ada Lovelace به عنوان اولین برنامه نویس مطرح است. وی در سال 1815 در بریتانیا به دنیا آمد و 1852 چشم از جهان فرو بست. شاید الان به این فکر می کنید که آن زمان اصلا کامپیوتر نبوده! درست است، این شخص ابداع کننده تفکر الگوریتمی یا همان ماشین تحلیلی است که امروزه آن را با مفهوم برنامه نویسی می‌شناسیم. در حقیقت، این نابغه زمینه پیدایش زبان های برنامه نویسی را ایجاد کرد.
اما پیدایش زبان های برنامه نویسی چگونه بوده است؟

1. نسل اول: ابتدا زبان‌های برنامه نویسی همان زبان ماشین بودند، یعنی برنامه نویسان با زبان صفر و یک برنامه نویسی می کردند
2. نسل دوم: سپس زبان های قابل درک تری پدید آمدند که کار با آن ها راحت تر بود. زبان هایی همچون زبان برنامه نویسی اسمبلی
3. نسل سوم: در ادامه زبان هایی آمدند که برای انسان بسیار قابل فهم تر بودند و دیگر به کامپایلر نیاز داشتند تا دستورات برنامه نویسی را به زبان صفر و یک تبدیل کند
4. نسل چهارم: نسل بعدی زبان های برنامه نویسی، زبان های محاوره‌ای بودند. زبان هایی مانند SQL و PHP
5. نسل پنجم: و در آخر زبان های برنامه نویسی نسل پنجم، زبان هایی هستند که الگوریتم محورند و برنامه نویس برای آن ها الگوریتم می‌نویسد. این زبان ها شباهت زیادی به زبان انسان دارند

پیشنهاد می‌شود مقاله مهارت های نرم را مطالعه کنید.

نتیجه گیری

در نهایت شما باید هدف خود را پیدا کنید.هدفتان از برنامه نویس شدن چیست؟ آیا می‌خواهید برنامه نویس شوید و در شرکت ها کار کنید و کارمند باشید؟ آیا می‌خواهید کارآفرین باشید و خودتان یک ایده را اجرا کنید؟ آیا می‌خواهید فریلنسر شوید و پروژه های مختلف بگیرید؟باید بدانید که با آن میخواهید چه کار کنید! در غیر این صورت یادگیری بهترین زبان های برنامه نویسی هم برای شما سودی نخواهد داشت.