«کارآفرین های کارمند!» (قسمت چهارم - ذهنیتِ کارمندی در مدیریت منابع انسانی)
مهدی رحیمی (مدرس دانشگاه و مشاور کسب و کار)
مجله "دانشگاه کارآفرین" شماره‌ی ۳۱


در چند قسمت گذشته در مورد تعریف کارآفرینی اشاره کردیم که کارآفرینی، نوعی تولید ارزش هست. به صورتی که به آن «ارزش آفرینی» هم می گویند. البته که هر کسب و کاری «کارآفرینی» نیست و این مهم با ساختار، فرآیند و نتایج کسب و کار حاصل می شود. در غیر این صورت، ما «کارآفرینی» نخواهیم داشت.
در ادامه مبحث «کارآفرینِ کارمند»، به توصیف تله های کسب و کار که برخی از آن به عنوان «توهم کارآفرینی» یاد می کنند، خواهیم پرداخت. و درباره برخی ویژگیهای کارآفرینانِ کارمند صحبت خواهیم کرد.

کسب و کار وابسته به کارآفرین:
یکی از بزرگترین مشکلات کارآفرینان ناموفق، این است که آنها به کسب و کار خود وابسته می شوند و وابسته می مانند. در تعریف کسب و کار، اگر به فرد متکی باشد، نام آن شغل است، نه کسب و کار!
یک کسب و کار حرفه ای، ابتدا توسط کارآفرین بنا شده و رشد می کند. در این مرحله، حضور کارآفرین بسیار مهم و حیاتی است. اما به مرور زمان و به تدریج، کسب و کار رشد خود را کامل کرده و به بلوغ می رسد. در نتیجه میزان وابستگی آن به بنیانگذارش کم و کمتر خواهد شد. یک کسب و کار بالغ، هیچ گاه نباید به فرد خاصی وابسته باشد. چراکه نمی تواند پیشرفت کند و به اصطلاح روی پای خود بایستد.
کارآفرینِ کارمند، به کارشان به شدت وابسته هستند و متقابلاً کسب و کار هم به آنها وابسته خواهد بود. در اینجا کارآفرین، «زندانی شغل خود» شده و به نوعی کارمندِ خود است! در حالی که کارآفرینان موفق، پس از طی مدتی معین، وقتی کسب و کار به بلوغ خود رسید، به آرامی آن را ترک کرده و هیچ فعالیت شغلی در سیستم نداشته ولی به عنوان سهامدار یا صاحب سود، درآمد بالایی از کسب و کارشان بطور مرتب بدست می آورند.

ضعف در برون سپاری و اتوماسیون:
یکی دیگر از موانع کارآفرینی، فرد محوری و عدم برون سپاری است. کارآفرینان واقعی، شرایط را می سنجد و در صورتی که کار یا وظیفه ای را بتوانند به دیگران می سپارند. استفاده از ظرفیت های بالقوه افراد تیم و همچنین بهره بردن از نرم افزارها و اتوماسیون، می توانند در تسریع روند کارها بسیار کمک کند.
یک کارآفرینِ کارمند، معمولاً با این پیشنهاد مخالفت می کند. چراکه می خواهد اکثر کارها را خودش انجام داده و به نوعی با مشغله زیاد سرگرم شده و به آن عادت می کند. درنتیجه کارها با روند کند و کیفیت پائین و احتمالاً با خطاهای بسیار انجام شده و درنتیجه ضرر جدی به کسب و کار وارد می شود. گفتیم کارآفرینِ کارمند با کارهای زیاد که ما به آن دغدغه های کاذب می گوییم، مشغول می شود. چون در حقیقت او یک کارمند است و به جای اهمیت نتایج، تنها به انجام وظایف می اندیشد.

اشتباهات استخدامی و منابع انسانی:
مهارت استخدام و مدیریت منابع انسانی از مهمترین نقاط قوت یک کارآفرین موفق است. این که بتواند تیم خوبی شامل افراد متخصص و با انگیزه بسازد. و این افراد را به طور مستمر آموزش و ارتقاء دهد که نتیجه آن افزایش کیفیت و بهره وری محصولات و خدمات است. استخدام کارکنان باکیفیت و با انگیزه کار چندان آسانی نیست، برای همین هم عیار یک کارآفرین واقعی، در اینجا مشخص می شود. حفظ انگیزه و شاکله یک تیم موفق، منجر به پیروزی های مستمر و فتح قله های موفقیت در کسب و کار خواهد شد.
از مهمترین و تأثیرگذارترین اشتباهات منابع انسانی در کارآفرینانِ کارمند، استخدام زودهنگام و اخراج دیرهنگام است. نباید برای تشکیل تیم خیلی عجله کرد. بهتر است در ابتدا بخش اعظمی از کارها توسط خودِ کارآفرین انجام شده و به مرور به نفرات گروه افزوده شود. وقتی پای صحبت کارآفرین های شکست خورده می نشینیم، متوجه می شویم که حسرت بزرگ آنها، استخدام فرد نامناسب با گروه، و از آن مهمتر، اخراج نکردن آن فرد است. ممکن است این شخص در شغلی دیگر موفق و باکیفیت باشد، اما برای این کسب و کار مناسب نیست. و باید سرنوشت خود را در جایی دیگر جستجو کند.
استخدام و مدیریت افراد باکیفیت، نیاز به دانش بیشتری دارد. اهداف آنها با کارکنان معمولی، بسیار متفاوت است. نگرش شان به کسب و کار همراه با پیشرفت و موفقیت شکل گرفته و متفاوت از بقیه کار می کنند. در اینجا کارآفرین باید بداند و بتواند ذهنیت آنها را با کسب و کار همراه و همگام نماید. طوری که این افراد دچار بی انگیزگی و تردید نشوند. چرا که این احساس را پیدا کنند، خو به خود از مجموعه خارج شده و حتی ممکن است به رقیب بپیوندند. پیشرفت و روند رو به جلوی سازمان، بایستی برای کارکنان، به ویژه افراد باکیفیت، محسوس و قابل درک باشد. در غیر اینصورت کارآفرین، سرمایه بزرگی را از دست خواهد داد.


پایان