فیلترینگ های 1401 (اپلیکیشن ها و سایت های فیلتر شده در ایران)

لیست "اپلیکیشن های فیلتر شده + سایت های فیلتر شده" در ایران

مدت هاست در ایران می بینیم اپلیکیشن های رایج در میان عموم افراد جامعه فیلتر می شوند. در صورتی که پلتفرم ها تابع قوانین ایران نباشد و یا محتوای آن ها با قوانین مغایرت داشته باشد در معرض فیلتر قرار می گیرند. اینجا در مورد تاریخچه اپلیکشن ها و شبکه های اجتماعی محبوب که در ایران فیلتر شده صحبت خواهیم کرد.

فیلترینگ چیست؟ دلایل فیلترینگ در ایران چیست؟

فیلترینگ یا سانسور اعمال محدودیت در دسترسی به یک شبکه اینترنتی است. این محدودیت ها برای نظارت سازمان یافته و سرکوب های هدف دار همچون سانسور گفتار، ارتباطات عمومی و یا سایر اطلاعات بکار می رود. محتواهایی مانند پورنوگرافی، فحاشی، اطلاعات تهدید کننده امنیت ملی و بعضاً دیدگاه های سیاسی و مذهبی به طور عمومی فیلتر می شوند تا از گروه های آسیب پذیر مانند کودکان محافظت کنند، از تهمت و افترا جلوگیری شود و امکان جهت دادن به قشرهای مختلف در جامعه وجود نداشته باشد.

در ایران فیلترینگ بر اساس قوانین مجلس شورای انقلاب اسلامی اعمال می گردد. این سانسور و محدودیت ها از سال 1380 با ابلاغیه رهبر انقلاب شروع شد. در این اقدام دو اصل باید در کنار یکدیگر قرار بگیرند، در ابتدا اصل آزادی بیان است و سپس حفظ ارزش های اسلامی نظام. هیچ کاربری اجازه ندارد به بهانه آزادی بیان اطلاعات غیر اخلاقی یا ضد ارزش های نظام را انتشار دهد.

پیش تر تعدادی از پلتفرم های خارجی ایران را تحریم کرده بودند! به این معنا که افراد با IP ایران امکان دسترسی به سایت ها را نداشتند. در دی ماه سال 1401 آمریکا طی بیانیه ای اعلام کرد تمام تحریم های اینترنتی را به نفع مردم ایران لغو کرده است. با مجوزهای جدید، کاربران ایرانی به همه بازی ها، نقشه ها، آنتی ویروس ها، کجت ها، پلتفرم های آموزشی، خدمات ابری و ... دسترسی آزاد خواهند داشت. مهم ترین تغییرات در این مجوز، حذف شرط استفاده شخصی از ابزار است؛ از این به بعد شرکت ها نیز در دسترسی آزاد هستند.

اینستاگرام

Instagram شبکه هم رسانی عکس و ویدیو است. سال 2010 اینستاگرام در ابتدا برای سیستم عامل ای او اس منتشر شد. دو سال بعد برای سیستم اندروید منتشر و طی یک روز میلیون ها بار دانلود شد. هم اکنون این شبکه در مالکیت متا است. ماهانه 1 میلیارد کاربر در اینستا فعالیت می کنند. به طور کل شبکه ی اجتماعی اینستاگرام با 1 میلیارد و 82 میلیون کاربر جزو 6 نرم افزار محبوب دنیا است.
سال های گذشته اینستا در ایران به طور کامل فیلتر نبود؛ به این معنی که طرح فیلترینگ هوشمند روی آن اجرا می شد. هزاران ایرانی در این بستر برای خود کسب و کار ایجاد کرده و درآمد دارند. با این حال با شروع اعتراضات سال 1401 اینستاگرام فیلتر شد. دستور فیلترینگ اینستاگرام از جانب شورای امنیت ملی بود. جالب است بدانید بعد از فیلتر شدن این اپلیکیشن جذاب، جستجوی عناوین نصب فیلتر شکن و دانلود فیلتر شکن در گوگل رشد قابل ملاحظه ای را تجربه کرد.

گوگل پلی

google play فروشگاهی رسمی است که اپلیکیشن ها، بازی ها و نرم افزارهای مربوط به سیستم عامل اندورید در آن منتشر یا خرید و فروش می شود. این سرویس پخش محتوای چند رسانه ای، متعلق به گوگل است. گوگل پلی در سال 2012 معرفی شد. 

این فروشگاه اپلیکیشن تا اوت 2013 از طرف گوگل در ایران فیلتر بود و کاربران برای استفاده باید از روش های خاصی جهت دور زدن تحریم ها استفاده می کردند. در نهایت شرکت گوگل در بیانیه ای اعلام کرد که توسعه دهندگان می توانند نرم افزارهای خود را در اختیار کاربران ایرانی نیز قرار دهند. در سال 2014 تحریم گوگل پلی برای ایران برداشته شد. طی اعتراضات مردمی سال 1401 گوگل پلی نیز در لیست سایت های فیلتر شده در ایران قرار گرفت، اما اینبار توسط خود ایران برای کاربرای ایرانی فیلتر شد.

واتس اپ

Whatsapp پیامرسانی فوری در مالکیت متا است. این شبکه اجتماعی در سال 2009 به وجود آمد. شرکت فیسبوک در جدیدترین اطلاع رسانی خود بیان کرد 50% افرادی که به اینترنت دسترسی دارند، از واتس اپ استفاده می کنند. تعداد کاربران واتس اپ را 2 میلیارد تخمین زده اند. نسخه وب واتس اپ با روزرسانی ها بدون اتصال خود تلفن همراه به اینترنت نیز فعال است.
بر اساس گزارشات، واتس اپ پراستفاده ترین نرم افزار میان ایرانیان است. واتس اپ نیز در بین نرم افزارهای فیلتر شده در ایران قرار گرفت. هنگامی که اعتراضات سال 1401 جریان داشت، این نرم افزار فیلتر شد. از آن جایی که دسترسی تمام شماره های ایرانی به واتس اپ مسدود شد، کاربران متا را به همکاری با حکومت متهم کردند اما متا همه ی این اتهامات را تکذیب کرد. بار دیگر با فیلترینگ واتس اپ شمار زیادی از اعضا به تلگرام برگشتند. چند ماه پس از فیلتر واتس اپ در ایران، متا از پروکسی هایی صحبت کرد که برای دور زدن فیلترینگ طراحی کرده بود. ایده استفاده از پروکسی ابتدا در انحصار تلگرام بود اما اکنون مردم در واتس اپ نیز می توانند از پروکسی استفاده کنند، با این تفاوت که در واتس اپ با پروکسی نمی توان فیلم و عکس ارسال کرد.

فیسبوک

این سرویس شبکه اجتماعی آنلاین توسط مارک زاکربرگ و همراهانش در سال 2004 به وجود آمد و تنها در دسترس دانشجویان هاردوارد قرار گرفت. Facebook که در ابتدا فقط به دانشجویان هاردوارد محدود بود، به مرور زمان ثبت نام را برای عموم افراد جهان بالای 13 سال مجاز کرد.
در سال 1388 فیسبوک در ایران فیلتر شد! این در صورتیست که کاربران فیسبوک در دنیا بیش از 1 میلیارد بود و در میان ایرانیان به یک ابزار ارتباطی کاربردی تبدیل شده بود. به هرحال فیسبوک دیدگاه مردم را در استفاده از اینترنت تغییر داد. تا سال 2011 فیسبوک اولین شبکه اجتماعی و محبوب ترین ابزار ارتباطی در ایران بود.
با این حال از محبوبیت این پیامرسان فراگیر کاسته نشد. اوج فراگیری فیسبوک در ایران سال 1390 بود که میتوان گفت حدودا 17 میلیون ایرانی کاربر آن بودند. به این معنا که فیلترینگ هم نتوانست تاثیر محسوسی در استفاده از آن بگذارد.

وایبر

Viber در ابتدا برای رقابت مستقیم با اسکایپ وارد بازار شد. تالمون مارکو این نرم افزار چند سکویی را سال 2010 ارائه کرد. این نرم افزار بنفش دوست داشتنی امکاناتی جدید داشت! نسخه ویندوز وایبر فضایی کابردی را برای اعضا به وجود آورد.
تا سال 1393 تعداد کاربران ایرانی این شبکه حدودا 10 میلیون بود! به طور کلی 17% اعضای وایبر را ایرانیان تشکیل می دهند. ایران بیشتر بازدید کننده را از وایبر دارد و این نشان دهنده علاقه ایرانی ها به این شبکه اجتماعی است
در نهایت اردیبهشت سال 1393 وایبر از دسترس ایرانیان خارج شد. مسئولان ایرانی دلیل فیلتر وایبر را انتشار محتوای نامناسب توسط برخی از اعضا که ممکن است اهداف خاصی داشته باشند عنوان کردند. با توجه به اسرائیلی بودن مالک، این شبکه کم کم محبوبیت خود را میان ایرانیان از دست داد و کاربران به سمت واتساپ گرایش پیدا کردند.

تلگرام

Telegram سال 2013 برای اولین بار برای آیفون منتشر شد و مدتی بعد نسخه اندروید آن نیز در اختیار کاربران قرار گرفت. تمرکز تلگرام روی سرعت زیاد و امنیت خوب است. بعد از مشکلاتی که وایبر با آن روبرو شد، تلگرام جایگاهی خوبی برای خود به وجود آورد؛ به خصوص زمانی که امکان گفتگوی گروهی را فراهم کرد.
تلگرام سال 1393 وارد ایران و سال 1397 توسط مقامات ایرانی فیلتر شد! این در حالیست که بیش از 80% کاربران ایرانی از فضای مجازی، در تلگرام فعال بودند. در سال 2018، تلگرام اعضای ایرانی این شبکه را بیش از 40 میلیون نفر اعلام کرد! این پیام رسان محبوب تا قبل فیلتر شدن، 64% از کل جمعیت ایران را بین کاربران خود داشت. اکنون تعداد کل کاربران فعال تلگرام از 500 میلیون عبور کرده است. ایده هوشمندانه تلگرام با عنوان پروکسی برای دور زدن فیلترینگ با استقبال زیادی مواجه شد و رسما دسترسی به اپلیکیشن تلگرام را برای همیشه نامحدود کرد.

یوتیوب

Youtube پلتفرم اشتراک ویدیو به صورت آنلاین است که در سال 2005 ایجاد شد. یوتیوب دومین وبگاه اجتماعی پربازدید جهان است که اکنون روزانه 1 میلیون دلار درآمد دارد. این شبکه اجتماعی با 2 میلیارد کاربر ثبت شده علاوه بر درآمدی که خود از طریق تبلیغات دارد، برای کاربرانی که محتوا تولید می کنند نیز درآمد مشخصی در نظر گرفته.
فیلتر یوتیوب در ایران از سال 2006 شروع شد. همچنان ایرانیان بسیاری با دور زدن قوانین در این شبکه محتوا تولید می کنند و در آمد دارند؛ به جرأت می توان گفت بیشتر کاربران ایرانی برای دستیابی به آموزش با کیفیت سراغ همین شبکه می آیند.

توییتر

Twitter یک شبکه ارائه دهنده خدمات مینی بلاگ است. کاربران پیام های متنی با حداکثر 280 کاراکتر به اشتراک می گذارند. توییتر در سال 2006 شروع به کار کرد و با شعار «چه کار می کنید» به جهان معرفی شد. چند سال بعد بیشتر از 100 میلیون کاربر داشت! اکنون توییتر با بیش از 350 میلیون کاربر فعال امکان دارد به مالکیت ایلان ماسک درآید.
بررسی ها نشان داده در سال 1399 این شبکه اجتماعی حدودا 2 میلیون کاربر ایرانی داشته است. غالبا توییتر یک شبکه ارتباطی بین کنشگران و خبرنگاران محسوب می شد اما بعدها از نظر تعداد و تنوع کاربران رشد چشمگیری داشت. توییتر از جمله شبکه هایی بود که در ایران بعد از انتخابات سال 88 به طور کامل فیلتر شد. گفتنیست پس از فیلتر تلگرام با رواج استفاده از فیلتر شکن ها همچنان به تعداد کاربران ایرانی توییتر اضافه می شد.

وی چت

Wechat پیامرسانی چینی است که در سال 2011 منتشر شد. در چین از ویچت به عنوان یک کیف پول الکترونیکی نیز استفاده می شود. البته برای اطلاعات کاربران از هیچ سیستم رمزگذاری استفاده نمی کند و همین باعث شده اعضا نگران امنیت آن باشند. در بسیاری از کشورها همچون آمریکا به دلیل ضبط مکالمات کاربران در ویچت دسترسی شهروندان خود را کاملا قطع کردند.
در سال 1393 وبگاه و نرم افزار ویچت در ایران فیلتر شد! دلیل آن را نقض قوانین حریم خصوصی کاربران و عامل انتشار محتوای غیر اخلاقی بیان کردند. از آنجایی که در همان زمان ها تلگرام در حال رواج بود، به طور کل ایرانیان ویچت را فراموش کردند. حتی پس از رفع فیلتر نیز نتوانست مانند سابق در ایران جلب اعتماد کند.

لینکدین

Linkedin شبکه اجتماعی، تجاری، تحصیلی و اشتغال محور است. این پلتفرم سال 2003 در آمریکا راه اندازی شد. محبوب ترین شبکه اجتماعی برای یافتن شغل و شبکه سازی حرفه ای در سطح جهانی اکنون لینکدین است. این شبکه اجتماعی امکانی را فراهم کرده که افراد در آن برند سازی شخصی انجام دهند. در سال 2020 آمار کاربران لینکدین را بیش از 690 میلیون اعلام کردند.
با توجه به این که لینکدین از معدود شبکه های اجتماعی بین المللی فیلتر نشده در ایران بود، بسیاری از متخصصان ایرانی نیز در این شبکه فعالیت داشتند. در پی نابسامانی های سال 1401 لینکدین همراه چند شبکه اجتماعی دیگر فیلتر شد! کاربران عملا فقط با فیلتر شکن دسترسی داشتند. پس از مدتی لینکدین در ایران رفع فیلتر شد.

نت فلیکس

netflix یک پلتفرم تولید محتوای فیلم و ویدیو است که کاربران با پرداخت مبلغ ناچیزی به عنوان اشتراک ماهیانه، می توانند به آرشیو آن دسترسی پیدا کنند. نت فیلکس از سال 1997 و با اجاره DVD کار خود را شروع کرد. مقر اصلی شرکت در کالیفرنیا می باشد و موسسان این شبکه رید هستینگز و مارک راندولف هستند. اکنون کاربران نت فلیکس را بیش از 200 میلیون تخمین می زنند و بزرگترین شرکت سرگرمی/رسانه است. نت فلیکس تنها پس از 1 روز از اعلام ارائه خدمات به ایرانیان فیلتر شد!

لیست پلتفرم هایی که در سال 1401 فیلتر شدند