آشنایی با رشته بازاریابی و بازار کار آن
برای معرفی رشته بازاریابی، نیاز است ابتدا شما با مفاهیم اولیه‌ی بازاریابی آشنا باشید. در تعریف اولیه می توان گفت بازاریابی پاسخ به این سوال است که چگونه کسب و کارها با مشتریان ارتباط می گیرند. برای درک بهتر، ابتدا توضیحات مختصری از بازاریابی ارائه می دهیم و سپس به معرفی رشته بازاریابی می‌پردازیم.
تاریخچه بازاریابی
بازاریابی قدمتی برابر با فروش دارد. احتمالا کلمه "بازاریابی" اوایل دهه 1500، از اروپا سرچشمه می گیرد؛ هنگامی که بازرگانان دوره گرد غذا، پوشاک و سایر موارد مورد نیاز مردم را شهر به شهر برده و در بازارها می فروختند. شواهد باستان شناسی نشان می دهد در یونان و مصر باستان، برای فروش محصولات تبلیغات می شده.
در دهه 1800 کارخانه ها توان تولید انبوه محصولات و همچنین امکان حمل و نقل و ارسال به مناطق دیگر داشتند. در واقع فعالیت های ملی به فراملی تغییر کرد. در این دوره بازرگانان با به نمایش گذشتن پوستر در اماکن عمومی محصولات خود را تبلیغ می کردند.
دهه 1900 زمانی بود که فروشندگان راه های جدیدی برای تبلیغات یافتند. مانند رادیو و تلوزیون! همزمان بازاریابان به دنیال یافتن و اعمال استراتژی های جدید برای فروش بودند. "تمایز محصول و تقسیم بندی بازار به عنوان استراتژی های بازاریابی جایگزین" مقاله معروفی است که وندل آر. اسمیت، استاد دانشگاه ماساچوست در سال 1956 این شیوه های جدید را معرفی کرد. و در سال 1960، بسیاری از شرکت ها سرمایه گذاری در بخش بازاریابی را آغاز کردند.
عصر ارتباطات و انقلاب دیجیتال اتفاقاتی بود که بازاریابی را در دهه 2000 کاملا متحول کرد. استفاده روزافزون از اینترنت پدیده ای به نام بازاریابی آنلاین را به وجود آورد. موتورهای جستجو ابداع شدند و شرکت ها وبسایت برای معرفی محصولات خود ساختند. امروزه با گسترش امکانات، مشاغل کانال های جدیدی را به کار می برند؛ مانند ایمیل مارکتینگ، تبلیغات آنلاین، وبلاگ نویسی و ... .
بازاریابی چیست؟
هر کسب و کار و تجارتی به مدیریت و جذب مشتریان و مخاطبان نیاز دارد. برقراری یک ارتباط تجاری خوب بین کسب و کار و مشتریان آن، جذب مشتریان، معرفی اصولی و صحیح محصول، شناخت مخاطبان و نیاز های آن ها، افزایش فروش، بالا بردن تعداد مشتریان، تبدیل مشتریان به مشتری وفادار و این قبیل فعالیت ها زیر مجموعه بازاریابی است و مسئولیت آن بر عهده کارشناسان و فارغ التحصیلان رشته بازاریابی می باشد.
مدیر بازاریابی به طور مستقیم روی سود و زیان یک مجموعه تاثیر می گذارد.
بازاریابی مفهوم نسبتا پیچیده ای دارد. شاید درک درست مفهوم بازاریابی تنها با تحصیل در رشته بازاریابی محقق نشود و نیاز به سال ها تجربه داشته باشد. بر خلاف تفکرات عامیانه، بازاریابی فقط تلاش و برنامه ریزی برای فروختن نیست. مهم ترین و مقدماتی ترین قسمت بازاریابی شناخت نیاز بازار و مشتری است.
شما اگر یک محصول با کیفیت و عالی را در بازاری عرضه کنید که به آن نیاز ندارد، با بهترین استراتژی های مارکتینگ هم نمی‌توانید موفق شوید. اگر مخاطبان به محصول شما نیازی نداشته باشند شما نمی توانید موفق شوید. اما برعکس این قضیه می‌تواند در بازار موفق شود، یعنی اگر شما محصولتان خیلی عالی هم نباشد اما اگر بازار و مخاطبان به محصول شما نیاز داشته باشند، با برنامه ریزی و هزینه‌ی کمتری در بازاریابی و فروش می‌توانید به یک بیزینس موفق تبدیل شوید و در نتیجه فروش بالایی را تجربه کنید.
با یک مثال ساده درک این موضووع را واضح تر می کنیم. فرض کنید یک کارخانه تولید چتر به شما به عنوان یک کارشناس رشته بازاریابی این مسئولیت را می‌دهد که چتر های آن ها را بفروش برسانید؛ حال اگر این کارخانه در یک کشور بیابانی و خشک باشد که در سال مقدار کمی باران به خود می‌بیند، آیا شما می‌توانید در فروش خوب عمل کنید؟
جواب مشخص است، شما در رشته بازاریابی هر چقدر هم حرفه‌ای و با تجربه باشید در آنجا موفق نخواهید بود. طبیعتا شما باید در کشوری یا شهری این محصولات را عرضه کنید که بارانی باشد.
اولین اقدام شما در برنامه ریزی فروش این کارخانه این است که بازار هدف این محصول را پیدا کنید که مخاطبان آن بازار به محصول شما نیاز دارند.
بعد از پیدا کردن بازار مناسب، نوبت به مولفه های دیگر می‌رسد. حالا مهم ترین پارامتر ها برای شما خود محصول (Product)، قیمت (Price) و ترویج و رشد (Promotion) می‌باشد.
رشته نرم افزار چیست؟ معرفی 11 شغل پر درآمد رشته نرم افزار.
محصول (Product)
شما برای فروش باید یک محصول داشته باشید که می‌تواند یک محصول فیزیکی، ارائه سرویس و یا... باشد. برای فروش محصول شما باید برای چند سوال جواب های مشخصی داشته باشید: چند نوع محصول داریم؟ قرار است محصول را چطور ارائه کنیم؟ برای محصولتان چه خدماتی ارائه می‌کنید؟
قیمت (Price)
هزینه‌ای که مشتری باید بپردازد تا از محصول یا خدمات شما استفاده کند بسیار مهم است. چند مسئله برای تعیین قیمت اهمیت دارد.
اینکه چه قیمتی برای محصول شما منطقی و عادلانه است؟ داشتن زمان بندی مشخص برای ارائه تخفیفات به چه شکل باشد؟ آیا ارائه گزینه های متنوع قیمتی برای محصول نتیجه بخش است؟
ترویج (Promotion)
اگر شما یک محصول با کیفیت بسیار عالی عرضه کنید اما کسی از آن اطلاع نداشته باشد برای شما سودی نخواهد داشت. پس یکی از بخش های مهم مارکتینگ پروموت کردن بیزینس تان است. باید مخاطبان هدف شما از برند شما و محصول شما اطلاع کافی داشته باشند.
بازارکار رشته آموزش ابتدایی چگونه است؟
رشته بازارایابی چیست؟
رشته بازاریابی به طور کلی درباره سه مبجث اصلی به شما مطلب می‌آموزد. یکی از آن ها استزاتژی های بازاریابی است، موضوع دیگر درباره شناخت بازار و سگمنت بندی (Segment) کردن آن و در نهایت در زمینه‌ی تصمیمات و اقداماتی که برای وضعیت محصول (Product) و بازار گرفته می‌شود صحبت خواهد شد.
یکی از موضوعاتی که شما در این رشته خیلی با آن سر و کار دارید، مباحث رفتاری در بازاریابی است. به این معنا که شما باید رفتار مشتریان و مصرف کنندگان را درک کنید و آن را در تصمیم گیری های خود دخالت دهید. این مسئله به مباحث اقتصادی و روان شناسی هم مرتبط می باشد. در واقع شما باید دیدی روان شناسانه نسبت به مشتری داشته باشید و در دنیای بازاریابی بر عواملی که روی رفتار مشتری و مصرف کننده تاثیر می‌گذارد تمرکز کنید.
یکی از موضوعات که در این رشته می‌تواند خیلی برای شما مهم باشد، تحلیل و برسی داده هایی است شما به دست می آورید. شما به عنوان یک کارشناس رشته بازاریابی در یک سیستم و مجموعه، اگر قادر باشید که اطلاعات مفیدی از مشتریان، مصرف کنندگان و مخاطبان جمع آوری کنید و سپس آن ها را سگمنت و طبقه بندی کنید تا عملکرد بهینه تری در کمپین ها داشته باشید.
در نتیجه می توان گفت رشته تحصیلی بازاریابی به ایجاد ارتباط و تعامل بین فروشنده و خریدار می پردازد تا این تعامل برای طرفین بهینه تر و مفید تر باشد. به جرئت می توان گفت حیات یک کسب و کار وجود یک ایده یا محصول برای ارائه نیست، بازاریابی است که قلب تپنده یک کسب و کار است و تعیین کننده‌ی نقطه شروع و پایان کسب و کار شماست.
توجه داشته باشید که فروش، تنها بخشی از فرایند های بازاریابی را تشکیل می‌دهد و این یک تصور عامیانه و اشتباه است که بازاریابی تنها باید فروش به ارمغان بیاورد.
معرفی رشته جغرافیا _ بازارکار و درآمد رشته جغرافیا
کارشناس بازاریابی چه مهارت هایی باید داشته باشد؟
از دانش آموختگان این رشته انتظار می رود برای تبدیل شدن به یک کارشناس فروش، مهارت های زیر را کسب کنند:
- مهارت ارتباطی قوی
- توانایی آنالیز داده
- قدرت حل مسئله
- رهبری و مدیریت پروژه
- هدف گذاری درست
- مهارت های سخن وری
- آشنایی با ابزار های مربوط به بازاریابی
- شناسایی فرصت ها و مزیت ها
- شناخت نقاط ضعف و تهدید ها
- آنالیز رقبا و توانایی رقابت با آن ها
- گزارش نویسی و ارائه نتایج فعالیت های مارکتینگ
- سازماندهی افراد تیم و آموزش آن ها (مخصوص مدیران بازاریابی)
- داشتن اخلاق حرفه‌ای و کاری مناسب
- خلاقیت و نوآوری
دروس رشته بازاریابی
| تعداد واحد درسی | نام درس |
| 2 | کاربرد تئوری تصمیم گیری |
| 2 | نظریه های سازمان و مدیریت پیشرفته |
| 2 | تحلیل آماری |
| 2 | مدیریت منابع انسانی پیشرفته |
| 2 | بازاریابی و مدیریت بازار پیشرفته |
| 2 | روش شناسی پژوهش های کیفی و آمیخته در مدیریت |
| 2 | مدیریت استراتژیک پیشرفته |
| 2 | مدیریت تبلیغات و برند |
| 2 | مدیریت ارتباطات مشتری و عملکرد بازاریابی |
| 2 | مدیریت رفتار مصرف کننده |
| 2 | اخلاق و احکام کسب و کار |
| 2 | اصول مذاکرات، مکاتبات و قرارداد های تجاری |
| 2 | مدیریت استراتژیک بازاریابی |
| 2 | بازاریابی صنعتی و خدمات |
اهمیت رشته مدیریت بازرگانی گرایش بازاریابی
این رشته برای سازمان های تجاری و بازرگانی کاربرد دارد. هدف این رشته، آنالیز و مطالعه رفتار مشتریان، برسی و پی بردن به عادات مشتریان در خرید، برگذاری نظرسنجی و... . در واقع هدف این است که بفهمد کاربران و مشتریان در چه زمان هایی و از چه روش هایی تمایل دارند با کسب و کار شما ارتباط برقرار کنند، محصول یا خدمات شما را مورد برسی قرار دهند و خرید کنند.
اگر بخواهیم اهمیت این رشته را در چند مورد ذکر کنیم عبارتند از:
- افزایش فروش
- افزایش درآمد و سودآوری
- افزایش آگاهی از محصول و برند (Brand Awareness)
- هدف گذاری درست و اصولی برای کسب و کار
- کمک به افزایش شهرت کسب و کار
- ایجاد ارتباط سازنده بین تولید کنندگان و مصرف کنندگان
- توسعه تصمیم گیری های سازمانی
آینده شغلی رشته بازاریابی
امروزه روش های نوینی در کنار شیوه های بازاریابی سنتی شکل گرفته که محدوده بازاریابی را به شدت گسترش داده است. بازاریابی دیجیتال (Digital Marketing) بستر نا محدودی است که فرصت های عظیمی را در اختیار کارشناسان بازاریابی قرار می دهد.
بازاریابی دیجیتال یا همان دیجیتال مارکتینگ (Digital Marketing)، بازاریابی ای است که در دنیای دیجیتاال و فضای مجازی صورت می گیرد.
یک کارشناس بازاریابی وظیفه مشاوره و راهنمایی یک کسب و کار را دارد. و برای افزایش درآمد و میزان مخاطبین آن باید برنامه ریزی مشخصی داشته باشد.
برخی از فرصت ها و موقعیت های شغلی این رشته عبارتند از:
- محقق بازاریابی
- مدیر شبکه های اجتماعی
- مدیر ارشد تبلیغات
- دیجیتال مارکتر
- متخصص سئو
- مدیر تبلیغات هنری
- متخصص PPC
- مدیر توسعه کسب و کار
- مشاور کسب و کار
- کارشناس فروش
- مدیر محصول
با توجه به اینکه کارشناسان و مدیران بازاریابی نقش کلیدی در میزان درآمد یک کسب و کار دارند، کسب و کار ها افرادی را که در پوزیشن های شغلی این زمینه استخدام می کنند برایشان مهم است که چقدر مهارت های مارکتینگ داشته باشند.
بی شک همه کسب و کار ها به دنبال درآمدزایی هستند و این کاری است که یک متخصص یا مدیر بازاریابی به ارمغان می‌آورد.
گرایش های رشته بازاریابی
اگر بخواهیم به گرایش هایی که از این رشته در ایران و خارج از ایران وجود دارد اشاره کنیم، می توانیم موارد زیر را نام ببریم:
- بازاریابی
- بازاریابی تخصص
- سیاست گذاری استراتژیک
- مدیریت بازاریابی استراتژیک
- بازاریابی بین الملل
- بازرگانی بین الملل
- ارتباطات بازاریابی
- تحول سازمانی
- بازاریابی ورزش و سرگرمی
- بیمه
- رفتار مصرف کنندگان
- مالی
- بازاریابی جهانی
- بازاریابی دیجیتالی و رسانه های اجتماعی
تفاوت بازاریابی و بازرگانی
به طور خلاصه می توان گفت بازرگانی بیشتر روی همکاری های استراتژیک کسب و کارها و روابط تجاری آن ها تمرکز دارد، اما بازاریابی بر تعامل با مشتریان و مورد هدف قرار دادن مخاطبین و ارتباط با آن ها تمرکز می کند.
نحوه‌ی ورود به رشته بازاریابی از دبیرستان و هنرستان
برای ورود به این رشته شما می توانید هم از طریق تحصیل در دبیرستان و سپس تحصیل در رشته بازرگانی در مقطع کارشناسی وارد این رشته شوید، هم می توانید در هنرستان این رشته یا رشته های مرتبط با این رشته را انتخاب کنید و سپس وارد دانشگاه شوید.
همچنین شما می‌توانید برای مهارت آموزی در این زمینه در دوره های آموزشی شرکت کنید و مهارت های بازاریابی خود را افزایش دهید.
رشته بازاریابی مناسب چه افرادی است؟
برخی از چیزهایی که برای بازاریاب شدن نیاز دارید را احتمالا در دروس تئوری و دانشگاه نخواهید آموخت. این مسائل را یا به مرور زمان از تجربیات خودتان خواهید فهمید یا از تجربیات سایر افراد.
اینکه این رشته با روحیات شما و تیپ شخصیتی شما سازگار باشد، در موفقیت شما بسیار تاثیر گذار خواهد بود.
شما به عنوان یک بازاریاب در چند فیلد شخصیتی باید قدرتمند عمل کنید تا از مهارت های نرم نیز برخوردار باشید و یک شخصیت کاری حرفه‌ای داشته باشید.
یک بازاریاب خوب باید پرسشگر باشد و حس کنجکاوی او دائما بر آگاهی او بیافزاید. کنجکاوی باعث می‌شود که به سراغ ایده های جدید و نو بروید و از ایده های تکراری نجات پیدا کنید و یک بازاریاب خلاق باشید.
شیوه های بازاریابی دائما در حال تحول و تغییر است، تکنیکی که شما الان استفاده می‌کنید شاید چند ماه یا چند هفته دیگر منسوخ شود و جایگزینی برای آن در نظر گرفته شود. بنابراین شما باید به روز باشید و خودتان را با شیوه های بازاریابی جدید سازگار کنید.
طبیعتا ممکن است در مسیر شغلیتان شکست را تجربه کنید، برای اینکه بتوانید از این شکست ها به سلامت عبور کنید و به موفقیت دست پیدا کنید باید سر سخت باشید و همیشه ایده های متفاوت را امتحان کنید و صرفا بر مبنای نظر شخصی خود حرکت نکنید.
شما به عنوان یک بازار یابی نباید منزوی کار ها را پیش ببرید. باید از همکاری سایر افراد و مجموعه ها بهره مند شوید و در پروژه هایتان به کمک آن ها برای رسیدن به هدف مشخصی برنامه ریزی کنید، متحد باشید و دائما دنبال راه حل های خلاقانه بگردید. به قول معروف یک دست صدا نداره.
مسئله مهم در زمینه بازاریابی، رقابت است. شما باید قدرت رقابت کردن با رقیبانتان را داشته باشید. اگر ذهن بسته‌ای دارید و از تغییر و تحول می‌گریزید، احتال شکست شما در برابر رقبا زیاد است. شما حتی باید با خودتان هم رقابت کنید و دائما رکورد های خود را بشکنید و نسبت به دیروز خود بهتر شوید.
