هوش مصنوعی (artificial intelligence) شاخه ای از علوم کامپیوتر است، و هدف آن ساخت ماشین های هوشمند میباشد. که توانایی تقلید و شبیه سازی هوش و رفتار انسانی را دارند!
از زمانی که هوش مصنوعی به عنوان یک دانش جدید در سال ۱۹۶۵ میلادی ابداع گردید تا به الان، توانسته مانند یک ویروس همه‌گیر، به جای جای جهان نفوذ کرده، جای پای خود را در زندگی ما محکم کند، و پیشرفت های شگرفی را به همراه آورد؛ که خب ایران هم از این قافله عقب نمانده است!
شاید باید بگوییم که دوره طلایی ورود هوش مصنوعی به ایران، برمیگردد به زمانی که پروفسور کارو لوکاس، پدر هوش مصنوعی ایران و یکی از چهره‌های ماندگار علمی کشور، با ایجاد مرکز "کنترل و پردازش هوشمند" در دانشگاه تهران، این علم را بطور رسمی بنیان گذاری کرد.
دکتر لوکاس، از نخستین اساتیدی بود که آموزش و پژوهش را در زمینه های هوش مصنوعی، حسابگری زیستی و تکاملی و رایانش نرم را در ایران پایه گذاری کرد. از افتخارات دیگر وی، ارائه بیش از ۴۵۰ مقاله علمی در مجلات و کنفرانس های معتبر ملی و بین المللی است.
همت ایشان چنان تاثیر زیادی بر پیشرفت هوش مصنوعی داشت، که حتی مرگ ایشان هم موجب نشد چرخ علمی این رشته متوقف شود و سایر اساتید، دانشجویان و محققان کشورمان بعد از ایشان، جا پای وی نهادند و تحقیقات خود را در این زمینه نه تنها متوقف نکردند بلکه تعداد آن را هم افزایش دادند.
جایگاه دانشگاه های معتبر کشور در جهان، که در زمینه هوش مصنوعی فعالیت می کنند
ایران در سال های اخیر و با رشد سطح علمی و فناوری کشور، توانسته در رشته های علوم و مهندسی کامپیوتر و هوش مصنوعی به ویژه در دانشگاه‌ها، توسعه چشمگیری پیدا کند. در این راه نیز دانشگاه ها در جایگاه مرکز آموزش و تربیت و تولید علم نقش بسزایی دارند.
در حال حاضر دانشگاه های متعددی در ایران، رشته هوش مصنوعی را به عنوان یکی از گرایش های تحصیلی خود ارائه می دهند. در ذیل نام دانشگاه های معتبر برای تحصیل در زمینه هوش مصنوعی در ایران، به ترتیب سطح علمی اساتید‌و‌دانشگاه، کیفیت و رتبه دانشگاه، نام برده شده!
•دانشگاه صنعتی شریف
•دانشگاه امیر کبیر
•دانشگاه تهران
•دانشگاه علم و صنعت ایران
•دانشگاه خواجه نصیر طوسی
•دانشگاه شهید بهشتی
•داشنگاه صنعتی اصفهان
•دانشگاه شیراز
•دانشگاه فردوسی مشهد
•دانشگاه اصفهان
همچنین طبق گزارش سازمان (QS Symonds Quacquarell) ، معتبر ترین و مهم ترین نظام رتبه بندی و طبقه بندی سالانه جهانی دانشگاه ها، پنج دانشگاه برتر کشور اعم از:
دانشگاه صنعتی شریف با رتبه ۴۰۹،
دانشگاه صنعتی امیرکبیر با رتبه ۴۷۷،
دانشگاه تهران با رتبه۶۰۰-۵۹۱ ،
دانشگاه علم و صنعت ایران با رتبه ۶۵۰-۶۰۱
و دانشگاه شیراز با رتبه ۱۰۰۰-۸۰۱
موفق به کسب مقام در رتبه بندی سالانه ۲۰۲۱ QS شوند!
نظام رتبه بندی سایمگو (SCImago)
سایمگو (SCImago) یک پایگاه اطلاعاتی است که توسط گروهی پژوهشی در دانشگاه گرانادا اسپانیا ابداع شده.
سایمگو با استفاده "Google page rank"، الگوریتمی است که به صفحات وب امتیاز و ارزش می دهد و رتبه بندی سایت ها و صفحات را انجام می دهد، از بانك اطلاعاتی (scopus)، بزرگترين بانك اطلاعات علمي جهان، بر اساس اطلاعات شاخص های مختلف که استخراج کردند نشریات را از لحاظ اعتبار علمی رتبه بندی می کنند.
این اطلاعات شامل مجلات و شاخص های علمی کشور هاست، که می توان از آنها برای ارزشیابی و تحلیل حوزه های علمی نیز استفاده کرد.
جایگاه ایران در جهان، در زمینه هوش مصنوعی
طی آخرین خبر هایی که از سایمگو به دست آمده است ایران در مقایسه با دیگر کشورها، بین سال های ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۹ م، ( ۱۳۷۵ تا ۱۳۹۸ ش) تعداد ۱۱۵۴۷ مقاله در زمینه هوش مصنوعی ثبت کرده و توانسته بین تمام کشورهای جهان رتبه ۱۵ را به خود اختصاص دهد.
جایگاه ایران در خاورمیانه، در زمینه هوش مصنوعی
آخرین بررسی‌ها در مجله سایمگو نشان دهنده این است که ایران همچنین توانسته با دارا بودن ۱۱۵۴۷ مقاله در سال های ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۹ م، ( ۱۳۷۵ تا ۱۳۹۸ ش) در زمینه هوش مصنوعی، رتبه اول خاورمیانه را به خود اختصاص دهد. و ترکیه با 10058 مقاله در رتبه دوم قرار دارد.
سوریه نیز توانسته با ارائه ۵۱ مقاله در جایگاه شانزدهم و آخر کشورهای فعال در زمینه هوش مصنوعی در خاورمیانه، قرار گیرد.
همانطور که در تصویر هم میبینید، به ترتیب کشورهای عربستان سعودی، مصر، امارات متحده عربی، اردن، قطر، عراق، لبنان، کویت، عمان، بحرین، فلسطین، یمن و سوریه، جایگاه های چهارم تا شانزدهم را به خود اختصاص دادند!
ایران در این ۲۰ سال ورود این رشته نوپا به کشور، به وضوح نشان داده که با توجه به عواملی از جمله تحریم، بی توجهی نسبی مسئولان و...، توانست در سال‌های اخیر با دارا بودن محققان، دانشمندان، استادان و دانشجویان تلاشگر، جایگاه خوبی را در زمینه های مرتبط با هوش مصنوعی به خود اختصاص دهد.
به گزارش خبر گذاری مهر، طبق گفته سید ستار هاشمی، معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات که خود دکترای مهندسی کامپیوتر (گرایش هوش مصنوعی) دارند، ایران در مسئله دانشی و بهره مندی از نیروی انسانی در حوزه هوش مصنوعی، از وضعیت مطلوبی برخوردار است.
همچنین از نظر تسهیلات دانشگاه و تولید علم هوش مصنوعی در بین رتبه های ۷ تا ۱۵ دنیا قرار می گیرد و اساتید و محققان با استعداد و تلاشگر بسیاری در کشور وجود دارد، که پژوهش های کاربردی در این زمینه انجام می دهند.
اما ضرورت هوش مصنوعی در کشور تبیین نشده است و با وجودی که در صحبت‌های برخی مدیران دولتی و خصوصی از هوش مصنوعی یاد می‌شود اما باور جدی به آن وجود ندارد و این موضوع باعث می‌شود که در استفاده از هوش مصنوعی، شاهد اهتمام لازم نبوده تا این فناوری به مباحثی مانند بهره وری کمک کند.
اگرچه علم هوش مصنوعی قطعاً یک فرصت است، اما جنس آن فکر افزاری بوده و باید مدیران ما به این دانش تجهیز شود. آنها باید بخشی از وقت خود را برای تکنولوژی های نوظهور بگذارد و به آن بپردازند.
به علاوه، چیزی که همواره با آن مواجه هستیم، مهاجرت نخبگان این صنعت به کشورهای دیگر به دلیل امکانات و جذابیت شغلی، چالشی جهانیست که ما باید با ایجاد امکانات و بسترهای کاری مناسب از مهاجرت نخبگان مان در این بخش جلوگیری کنیم!
ایجاد و توسعه آزمایشگاه های تخصصی و زیر ساخت های پردازشی در زمینه هوش مصنوعی از جمله مواردی است که مستلزم مشارکت کسب و کارهای خصوصی سرمایه‌گذاری و توسعه زیرساخت ها توسط آنها و حمایت حاکمیت است!
یکی از موارد در مورد تاکید ایشان، خلاء ایران در زمینه قانون مندی و رگولاتوری در زمینه ی هوش مصنوعی است! چیزی که نه تنهایی در ایران بلکه در کشورهای دیگر جهان هم با کمبود آن مواجه هستیم و تبدیل به یکی از از دغدغه های مهم کشورها شده است!
همچنین به تفکر ایشان هوش مصنوعی کشور ما مزیت دارد و باید بتوانیم از این ظرفیت حد اکثر استفاده را کنیم. فضای ۱۰ سال آینده دنیا به سمت اقتصاد هوش مصنوعی در حرکت است و ما باید بتوانیم سهم خودمان را در این اقتصاد داشته باشیم. پس با وجودی که ظرفیت پرداختن به هوش مصنوعی در کشور وجود دارد و سرمایه نیروی انسانی در این حوزه وجود دارد، باید بتوانیم از آن استفاده کنیم!
منبع: بلاگ روتیک
صفحه رسمی روتیک در روبرد را دنبال کنید.
